Viết lại cuộc chơi phân phối

Trong vài năm trở lại đây, sự bùng nổ của các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Facebook và Zalo đã làm thay đổi toàn diện cách người tiêu dùng Việt Nam tiếp cận thông tin và ra quyết định mua sắm.

Từ sự thay đổi đó, một hệ sinh thái bán lẻ mới đã xuất hiện. Hình thức bán hàng trực tiếp trên nền tảng mạng xã hội (social commerce) không còn là trào lưu thử nghiệm, mà đã trở thành kênh phân phối chiến lược của ngành bán lẻ hiện đại.

Theo Vietnam Social Commerce Intelligence Report 2025, quy mô thị trường social commerce Việt Nam ước đạt 5 tỷ USD trong năm 2025, tăng 25% so với 2024 và có thể gấp đôi lên 10 tỷ USD vào năm 2030.

Sự tăng trưởng này đang làm thay đổi cán cân cạnh tranh trong ngành phân phối. Các kênh truyền thống như đại lý, cửa hàng bán lẻ hay chợ đầu mối, vốn từng giữ vai trò chủ đạo, thì nay lại chịu sức ép lớn từ những thương hiệu linh hoạt, biết tận dụng các nền tảng mạng xã hội để tiếp cận người tiêu dùng trẻ.

Theo nghiên cứu thị trường từ công ty TGM Research (2025), 92% người mua sắm trực tuyến tại Việt Nam sử dụng điện thoại thông minh để giao dịch, phản ánh mức độ di động hóa ngày càng cao của thương mại điện tử.

Cùng với đó, Gen Z và Millennials, nhóm chiếm hơn một nửa dân số Việt Nam đang dần định hình mô hình “shoppertainment”, nơi mua sắm gắn liền với giải trí, tương tác và cá nhân hóa.

Sự thay đổi này khiến cuộc đua chinh phục người tiêu dùng trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết. Doanh nghiệp không chỉ cần bán sản phẩm, mà phải tạo ra trải nghiệm cá nhân hóa dựa trên dữ liệu.

Khi dữ liệu trở thành nền tảng cho mọi quyết định, thì trí tuệ nhân tạo (AI) chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp tối ưu vận hành, mở rộng khả năng tiếp cận và chuyển hóa tương tác thành doanh thu thực.

Hiện thực hóa doanh thu từ AI

Trong sự kiện VSMCamp & CSMOSummit 2025 mới đây, ông Trần Quốc Bảo, Phó tổng giám đốc Tập đoàn KIDO nhìn nhận trong thời đại mà tốc độ lan tỏa và mức độ hiện diện quyết định năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp nào nắm được nhịp điệu dữ liệu thì doanh nghiệp đó sẽ nắm được thị trường.

Theo ông Bảo, để đạt mục tiêu tăng trưởng hàng năm trung bình 30% trong khi thị trường tiêu dùng dần bão hòa, KIDO buộc phải tái định nghĩa công thức tăng trưởng, chuyển đổi từ mở rộng sản phẩm sang tối ưu kênh phân phối thông minh.

Trong phương trình đó, AI là động cơ trung tâm, giúp hiện thực hóa chiến lược này nhanh hơn, chính xác hơn và ở quy mô chưa từng có.

Để hiện thực hóa tầm nhìn ấy, KIDO đã thành lập Công ty CP AIRO, công ty thành viên của KIDO, chuyên ứng dụng AI trong toàn bộ hoạt động marketing và bán hàng, hướng tới mô hình “AI tạo doanh thu” (Revenue-driven AI).

AIRO được phát triển cùng đối tác AI tại Trung Quốc, giúp KIDO xây dựng mạng lưới “AI self-network”, nơi AI có thể tự tạo nội dung, tối ưu phân phối và điều phối tương tác trên mạng xã hội.

Ông Trần Quốc Bảo, Phó tổng giám đốc Tập đoàn KIDO chia sẻ tại sự kiện VSMCamp & CSMOSummit 2025. Ảnh: DNCC

“Nếu Unilever Trung Quốc có thể sản xuất hơn 3.000 video mỗi ngày, thì KIDO hoàn toàn có thể hướng tới khả năng tương tự nhờ AIRO”, ông Bảo khẳng định.

Điểm đột phá của chiến lược này nằm ở việc nhân bản đội ngũ bán hàng truyền thống sang không gian số. Với khoảng 6.000 nhân viên bán hàng hiện hữu, KIDO đang ứng dụng AI Avatar để tạo ra “phiên bản số” cho từng cá nhân, có thể tự động livestream, tư vấn, giới thiệu sản phẩm và tương tác 24/7 trên các nền tảng thương mại điện tử.

Song song đó, doanh nghiệp còn phát triển cộng đồng “người bán hàng số”, gồm sinh viên, nhân viên văn phòng và người kinh doanh online, được trang bị công cụ AI để bán hàng trong thời gian rảnh, tương tự mô hình chia sẻ của Grab hay Uber. Mỗi cá nhân trở thành một điểm bán hàng số hóa trong mạng lưới, giúp KIDO mở rộng thị phần mà không tiêu tốn quá nhiều chi phí vận hành.

Không dừng ở đó, AIRO còn “AI hóa” các bảng quảng cáo LED tại trung tâm thương mại, cho phép thay đổi nội dung theo thời gian thực và theo vị trí người xem, một bước tiến giúp thương hiệu tiếp cận đúng người, đúng thời điểm.

Chiến lược này được ông Bảo gọi là “Go-to-Market online trước, offline sau”, nghĩa là sản phẩm mới sẽ được thử nghiệm trên nền tảng số để đo phản ứng thị trường, trước khi được phân phối qua kênh truyền thống.

Với ông Bảo, giá trị cốt lõi của AI không nằm ở khả năng cắt giảm chi phí như nhiều người vẫn nghĩ, mà ở sức mạnh mở rộng biên giới sáng tạo. AI cho phép KIDO hiện thực hóa những ý tưởng mà trước đây con người khó có thể thực hiện, từ việc sản xuất TVC Trung thu cho KIDO’s Bakery hoàn toàn bằng AI, cho đến những video quảng bá sản phẩm sữa mang cảm hứng hội họa Van Gogh. Khi đó, AI không chỉ là công cụ, mà là chất xúc tác giúp sáng tạo chạm tới tầm nghệ thuật.

Ông Bảo cho rằng AI không thay thế con người, mà mở ra một cách tư duy mới về giá trị. Với AIRO, KIDO đang kiến tạo một mô hình vận hành nơi công nghệ không tách rời cảm xúc, và doanh thu không tách khỏi sáng tạo.

Nguồn: TheLEADER.vn